Της μαθήτριας ΝΙΚΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ-ΦΩΤΕΙΝΗΣ
H ιστορία της μικρασιατικής καταστροφής, της προ-προγιαγιάς
μου Ευαγγελίας Δάλλα .
Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας από καιρό
περίμεναν την τουρκική επίθεση ,η οποία και εκδηλώθηκε στις 13 Αυγούστου 1922 .Το
μέτωπο διασπάστηκε και η, ως τότε αήττητη ελληνική στρατιά κατέρρευσε .
Σε λίγες
ημέρες το φοβερό άγγελμα έκανε τον γύρο της Σμύρνης .Τα σημάδια της καταστροφής
έγιναν ακόμα πιο έντονα ,όταν συγγενείς κατατρεγμένοι της προ-προγιαγιάς μου
έφτασαν από τα Θείρα για να τους φιλοξενήσουν. Η προ- προγιαγιά μου
Ευαγγελία ,μικρό κοριτσάκι την εποχή εκείνη με καταγωγή από την Προύσσα ,ζούσε
με την οικογένεια της στα περίχωρα της Σμύρνης .’Ενα μεσημέρι έγινε μεγάλο κακό
και φασαρία .Μαθεύτηκε ότι οι Τούρκοι έβαλαν φωτιά στην Αρμένικη συνοικία .Αργότερα
ο κόσμος άρχισε να φεύγει ,γιατί η φωτιά όλο και μεγάλωνε .
Έτσι
ξεσηκώθηκε και οικογένεια της προγιαγιάς μου για να φύγουν .Όταν έφεξε η μέρα, άρχισε ο κόσμος να φεύγει από το Μπαϊρακλί
για το Κορδελιό και τους ακολούθησαν κι εκείνοι. Όπως πήγαιναν στον παραλιακό
δρόμο, έπεσαν πάνω σε μια ομάδα από οπλισμένους Τσέτες. Όταν είδαν τους Έλληνες,
όρμησαν επάνω τους κάνοντας όλων των ειδών τα εγκλήματα. Δύο από τους Τσέτες
άρπαξαν τη μητέρα της προ-προγιαγιάς μου
και τη μεγάλη της αδερφή .Τότε ο πατέρας της με κάποιους άλλους άντρες μπήκαν
μπροστά να τις γλιτώσουν ,αλλά ένας Τούρκος σκότωσε χωρίς δισταγμό τον πατέρα
της μπροστά στα μάτια της.
Τραυματίστηκαν και σκοτώθηκαν κι άλλοι συντοπίτες
τους, ενώ κάποιες γυναίκες και κοπέλες βιάστηκαν και σφαγιάστηκαν από τους
αφιονισμένους Τσέτες .Πάνω στον πανικό ,η μητέρα της άρπαξε την ίδια και την
αδερφή της και μαζί με χιλιάδες κόσμο ξεχύθηκαν προς το Κορδελιό .Φτάνοντας στο
χωριό Πετρωτά συνάντησαν ένα μεγάλο μπουλούκι γυναικόπαιδα να έρχεται από την
κατεύθυνση του Κορδελιού κυνηγημένοι από τους Τούρκους .
Πολλές από αυτές σπρώχνοντας η μια την άλλη,
κάποιες με τα μικρά τους στην αγκαλιά, πηδούσαν και χάνονταν μέσα στη θάλασσα .Σε
ένα νέο Ζάλογγο…
Με την ψυχή στο στόμα έφτασαν με τη λαοθάλασσα
στα παράλια της Σμύρνης .Πανικός και οδυρμός παντού. Εκεί η προ-προγιαγιά μου
έζησε ξανά την κτηνωδία ,βλέποντας το
οπλισμένο χέρι ενός Τούρκου στρατιώτη να σκοτώνει και τη μητέρα της μπροστά στα
μάτια της .Μέσα στον χαλασμό έχασε και τη μεγάλη της αδερφή μέσα στο πλήθος. Βρέθηκε
σε ένα πλοίο χωρίς να θυμάται πώς και μετά στην Ελλάδα σε κάτι θείες της, συγγένισσες
της μητέρας της .
Οι Έλληνες τους υποδέχτηκαν σαν Τούρκους .Δεν
την αναζήτησε ποτέ κανείς….
ΝΙΚΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ-ΦΩΤΕΙΝΗ